Podział majątku a alimenty

Jedną z ważniejszych kwestii, dotyczących procesu rozwodowego jest bez wątpienia podział wspólnego majątku małżonków. Między osobami, które nie podpisały przed ślubem tak zwanej intercyzy, od chwili zawarcia związku małżeńskiego powstaje wspólnota majątkowa. Co jednak dzieje się w przypadku rozpadu małżeństwa?

Wspólnota majątkowa w praktyce oznacza, iż majątek małżonków jest ich dobrem wspólnym. Co więcej, nie ma tutaj znaczenia wysokość zarobków żadnej ze stron. Do takie wspólnego majątku zalicza się przede wszystkim wynagrodzenie za pracę, różnego rodzaju oszczędności bankowe i fundusze inwestycyjne, nieruchomości, takie jak chociażby dom czy wspólne mieszkanie oraz większość z przedmiotów, używanych przez małżonków na co dzień, na przykład samochód lub sprzęt RTV i urządzenia AGD.

Wspólnota majątkowa nie obejmuje jednak różnego rodzaju przedmiotów zakupionych lub otrzymanych w spadku bądź na zasadach darowizny (jeszcze przed ślubem). Dotyczy to w szczególności samochodów oraz nieruchomości, które stanowią w takim przypadku własność wyłącznie jednego z małżonków. Co więcej, przedmiotami takimi małżonek nie musi wcale dzielić się ze swoim partnerem, nawet w przypadku przeprowadzanie rozwodu.

Osobistym majątkiem jednego małżonka są także:
– dochody z tytułu praw autorskich lub różnego rodzaju patentów,
– nagrody i wyróżnienia z tytułu indywidualnych osiągnięć,
– należne odszkodowania powypadkowe,
– przyznane renty inwalidzkie.

Wspólny majątek małżonków można podzielić w przypadku orzeczenia rozwodowego. Nie ulega wątpliwości, iż najkorzystniejszym i najlepszym rozwiązaniem jest wtedy zawarcie porozumienia pomiędzy małżonkami, dotyczące zasad i kryteriów podziału wspólnego dobra. Jeśli zdecydujemy się na takie porozumienie i zawrzemy je z dotychczasowym partnerem, możemy udać się do sądu i wnieść o rozwód bez orzeczenia o winie którejś ze stron. Co prawda, za orzeczenie takie zapłacimy około 300 złotych, jednakże skutecznie zaoszczędzimy sobie oraz współmałżonkowi dodatkowych stresów oraz zaoszczędzimy czas, ponieważ rozwód bez orzekania o winie można przeprowadzić podczas jednej rozprawy, co znacznie ułatwia dalsze postępowanie.

Podział wspólnego majątku może zostać przeprowadzony również po orzeczeniu przez sąd ale przed notariuszem. W tym przypadku należy jednak liczyć się z dość wysokimi kosztami, które będą zależne od wartości całego majątku. Jeśli jednak nie udało nam się porozumieć ze współmałżonkiem co do podziału wspólnych dóbr materialnych, powinniśmy złożyć w sądzie odpowiedni wniosek, na podstawie którego będziemy rościć swoich praw. Nie należy tutaj zapomnieć o przedłożeniu przed sądem odpowiednich dowodów praw własności co do określonych przedmiotów bądź nieruchomości.

Jednym z ważniejszych zagadnień nieodzownie towarzyszących procesowi rozwodowemu jest tak zwany obowiązek alimentacyjny, związany z określonymi świadczeniami na rzecz dotychczasowego współmałżonka lub wspólnych małoletnich dzieci.

W prawniczej nomenklaturze alimenty to nic innego jak obligatoryjne i regularne, ściśle określone świadczenia na rzecz osób fizycznych, związanych z rozwiedzioną osobą, co do której sąd nałożył obowiązek utrzymywania lub opłacania potrzeb małżonka lub dzieci, urodzonych w rozwiązanym już związku małżeńskim.

Obowiązek alimentacyjny a regulacje prawne

Polskie prawo dokładnie reguluje wszelkie aspekty tak zwanego obowiązku alimentacyjnego. Obciąża on zstępnych (dzieci lub wnuki) przed wstępnymi, czyli rodzicami bądź dziadkami, wstępnych z kolei – przed ich rodzeństwem. Ponadto, alimenty dotyczą równocześnie wszystkich krewnych, którzy są bliżsi stopniem względem osoby, na którą nałożono sądownie ów obowiązek.

Prawomocny wyrok sądowy może zawierać w sobie ściśle określone żądanie do zasądzenia alimentów od drugiego współmałżonka. Swoich praw dochodzić w tym przypadku można zarówno w sposób bezpośredni, w specjalnym pozwie rozwodowym lub tez w odrębnym postępowaniu, nie dotyczącym równocześnie unieważnienia związku małżeńskiego. Należy jednak pamiętać, iż żądając od sądu nałożenia na współmałżonka obowiązku alimentacyjnego, powinniśmy przedstawić kilka dowodów, które w sposób niezbity poświadczą naszą trudną sytuację finansową lub problemy z samodzielnym utrzymaniem małoletnich dzieci.

W chwili, kiedy żaden z dotychczasowych współmałżonków nie został sądownie uznany winnym rozpadu pożycia małżeńskiego, każdy z nich może wnieść o ustanowienie alimentów na potrzeby zarówno swoje, jak i małoletnich, wspólnych dzieci, pozostających pod opieką wnoszącego roszczenie. Przesłanką do żądania alimentów mogą być:
– brak winy małżonka w kwestii rozpadu związku małżeńskiego,
– stan niedostatku małżonka, rozumiany jako brak możliwości zaspokajani swoich podstawowych potrzeb,
– możliwości zarobkowe współmałżonka.

Szczegółowe wytyczne, dotyczące świadczenia alimentów zawarte są w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym. Zgodnie z artykułem 128 tejże ustawy, obowiązek dostarczania środków na cele utrzymania, a w miarę potrzeb także i wychowania, obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Według artykułu 133 to rodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem małoletniego lub uczącego się dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Warto zaznaczyć, iż obowiązek alimentacyjny nie jest określony w kwestii granicy wiekowej dziecka, na którego cele i potrzeby przeznacza się środki finansowe. Wszelkie ustalenia winno się ustalać albo ze współmałżonkiem albo na drodze sądowej w postępowaniu rozwodowym.